Dnia 1 lutego 2012r odeszła nasza noblistka Wisława Szymborska

3 lutego 2012

Urodziła się 2 lipca 1923r w Prowencie. Była polską poetką, eseistką i krytykiem literackim, tłumaczką, felietonistką, członkiem i założycielem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (1989), członkiem Polskiej Akademii Umiejętności (1995), laureatką literackiej Nagrody Nobla (1996), odznaczona orderem Orła Białego (2011).

Wisława Szymborska debiutowała na łamach „Dziennika Polskiego” wierszem Szukam słowa w 1945. W latach 1947-1948 była sekretarzem dwutygodnika oświatowego „Świetlica Krakowska” i – między innymi – zajmowała się ilustracjami do książek. W 1952 w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” wydała pierwszy tom poetycki Dlatego żyjemy, w tym samym roku została członkiem Związku Literatów Polskich. W latach 1953–1966 była kierownikiem działu poezji „Życia Literackiego” , następnie w latach 1967–1981 publikowała tam felietony Lektury nadobowiązkowe, które pisała do 2002. W 1983 nawiązała współpracę z „Tygodnikiem Powszechnym”. Od 1988 była członkiem Pen Clubu, od 2001 była członkiem honorowym Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury.

Szymborska była nierozerwalnie związana z Krakowem i wielokrotnie podkreślała swoje przywiązanie do tego miasta.

W twórczości Wisławy Szymborskiej ważne miejsce zajmują także limeryki, z tego względu zasiadała ona w Loży Limeryków, której prezesem jest jej sekretarz Michał Rusinek. Wisława Szymborska uznawana jest również za twórczynię i propagatorkę takich żartobliwych gatunków literackich, jak lepieje, moskaliki, odwódki i altruiki.

Należy do najczęściej tłumaczonych polskich autorów. Jej książki zostały przetłumaczone na 42 języki.

W dniu 1 lutego 2012 telewizja TVN nadała film dokumentalny „Czasami życie bywa znośne” p.Katarzyny Kolendy – Zalewskiej przedstawiający skromną i niezwykle sympatyczną postać Wisławy Szymborskiej. Słynęła z limeryków i kiedy otrzymała Nagrodę Nobla powstał poświęcony noblistce limeryk, którego autorem był wieloletni sekretarz Szymborskiej Michał Rusinek:

***

Kiedy Nobla dostała poetka z Krakowa,
Wiersze czytać poczęła z Polaków połowa.
I tylko lud z okolic Płocka
Sądził, że nobla dostała… Wisłocka.
Ot, typowa Freudowa czynność pomyłkowa.

***

Jej wiersz „Oddychaj” przytaczany jest ostatnio bardzo często.

***

Żyjemy dłużej,

ale mniej dokładnie

i krótszymi zdaniami.

Podróżujemy szybciej, częściej, dalej

i przywozimy slajdy zamiast wspomnień.

***

Wisława Szymborska napisała ponad 350 wierszy. Jej tekst „Nic dwa razy” został użyty w utworze zespołu Maanam, a tekst utworu „Atlantyda” użył Grzegorz Turnau w utworze „To tu, to tam”.

Spośród licznych wierszy noblistki wybraliśmy wiersz pt. „Cebula”, w którym na zasadzie kontrastu zestawiona została tytułowa cebula i „my”, czyli zwykli ludzie. Charakterystyczny dla twórczości Szymborskiej wiersz pełen autoironii, serdecznego sarkazmu, humoru i paradoksów.

Cebula

Co innego cebula.

Ona nie ma wnętrzności.

Jest sobą na wskroś cebulą,

do stopnia cebuliczności.

Cebulasta na zewnątrz,

cebulowa do rdzenia,

mogłaby wejrzeć w siebie

cebula bez przerażenia.

W nas obczyzna i dzikość

ledwie skórą przykryta,

inferno w nas interny,