30 lat samorządu – najnowsza gadka naszej Elżbiety
Jak kaliszczaki sie rzóńdziyli bez 30 roków
Korónawirus! Korónawirus wszańdzie, na całkim śwecie!!! Każdan siedzi jak zaszperowany usz bez mała dwa miesiónce. Wreście nóm poluzoweli i jadan dziyń byłóm i ja wyjechana. Skorno bana wjechała na stacyja, to widza…co widza?
Wszańdzie, tam chdzie wisieli zimó gwiazdkowe świycidełka, tera same choróngwie. I te polske, biało- czerwóne, i te nasze kociewske, kaliskowe herbowe. Wiater je szarpsie i fejn fiurajó. Ida ulicó co je tak wyglancowana, że nie wiam czy czasym tyż niy fiurać. Toć jak wczorej kikrowałóm bez łokno, to jeździył łodkurzacz i tedy só świyżo wymietłe. Trawy tysz wykoszóne, krzakory przyciante, macoszki jak na zamówiynie kwitnó! Czy ja aby w rozum nie zaszłóm? Czy to je: 1 Maja, abo 3 Maja, śwanto Kónstytucji? Co to je za śwanto? Pómóż mnie przypómnóńć! Durch dumóm i dumóm, chwatko rachuja. Toć, gupsiutka, brukuj rozum! Toć usz genał 27 dniów maja przelejciało!!!
Aaa… 30 roków tamu nazad zaczanim MY rzóńdzić, samiuśke MY!
Rok 1989 wszrajbował się usz w nasza polska i śwatowa pamniańć, nó bo tedy przypyrgała dó nas wolność! I już za chwiyłka, pomaluśku dało się obaczyć co my kaliskowe ludzie rychtycznie potrafim zrobić z solidarnościowo victorio. Musza wóm przypómnóńć, że najwiancy kranciył się kele tych zmnianów jedan stoczniowy elektryk Lech Wałęsa i do pospołu dziesiańć milijónów człónków Solidarności, no i nasz papież Jan Paweł II.
Przy tym halaniu nazat naszy wolności nie było tak ajnfach. Nasampjyrw
u nas jaż 62 kaliszczaków chciało łostać radnymi i rzóńdzić. Wybrelim dwadzieścia, a tera je piyntnaście i je dycht dość!
Patrzta, wejta, co só z nas za gospodarze.Co bez tan czas usz szafnylim, to jaż niepodobna! Sóśmy liczóne dycht wysok na Pómrach. A jak nasza wioska tera sie paraduje!!!
Postawiylim niejedna wyla, rozbudowelim szkoła, co zmnieściył sie w ni Środowiskowy Dóm Samopomocy, a przy ni hala szportowa i boiska, wyrychtowelim Dóm Kultury, straż, co ma pełne garaże nowych wozów gotowych do łognia, policja i ośrodek zdrowia z karytkó. Każde sołectwo ma swoja świetlica.Nowych składów je wiela, a i je tysz Biedrónka i Dino.Chodzim po gładkich flizach od wsi do wsi naszy gminy, jeździm po szyrokich ulicach, a i możym auto postawjić na psianknych placach. Pozamykelim wychódki, wszańdzie je kanaliza.A ta brudna woda jano szumni i lejci prosto tamój, chdzie pobudowelim nowocześnie take miejsce, chdzie jó łoczyszcza i może dali kanałam płynóńć do naszy psiankny rzyki Wdy. Woda lejci z rury dóma i w łogrodzie. Siedzim w środźku lasu jak u Pana Boga za psiecym, ale zawdy mómy utrapianie z tym fryszelóftym! Lubim ciepło, stóndy na dachach błyskajó panele, co sztróm dajó. Nie palim śmnieciów, bo mómy chdzie jich zawieźć i eszcze para didków za nie dostać. Jak gadóm o didkach, to eszcze dycht dość jich dostelim od Unii Europejski , to możym sie móndrować.
W każdym fyrtlu rosnó drzewka, krzaki, ksiaty, jakby wyleźli z Raju , Frank- Raju, co go nasze szkólne założyli.
Wszysko jedno, kto stojał na czele Rady, czy wójtym łostał Toluś, czy Zbychu, czy Sławek, to w Kaliskach wiela sia działo. Zawdy kolyło w oko że i przyjezdne czujó sie jak u siebie dóma. Choc zamanówszy sie spsierómy, czy górz na sie mómy i krzywo nieraz na sie patrzym, to tak doprawdy sie kochómy!
Mnielim feste fajrować. Mniał być jubel, dycht rychtych wesele.
Ale jak wylyźć w maskach na gambie? Maszki przychodziyli kele pónocy na kociewskim weselu, a niy zadnia! Tan korónawirus to nóm wszysko pomniyszał, przefrymarczył. Gmina zamkła, gzuby siedzó dóma, uczba bez kómputer, dochtory łuzdrawiajó nasze ciało i nasza dusza bez telefón, a i zmartwianiów poruczyć Panu Bogu nie idzie w kościele, bo msza bez telewizor. Jano składy spożywcze roztwarte, to zemrzyć nóm nie dadzó. Wyiboweli nas, że bez chomónta (maseczki) nigdzie sie nie ruszysz. Zawdy gadeli, że wszysko na śwecie je po cóś. Może po to, by my nie byli take freś i sie niy szarszóniylim. a mnieli pode skóro picko pokory. Durch jezdaj wiela do obgadania, do ochandożynia. Wiam, że knap je z robotó na dudłaczy, klykrarzy, papudraków, czwarugów. Nic nie możym robjić z półdupó. Sóśma w Europie!
Wew caluchnym naszym żywocie jezdaj jednó razó czas frajdy, drugó razó czas frasunku. Żadne lófry z nas nie só, to dómy rada, weźmnim sie do roboty, to „bańdzie eszcze przepsianknie, bańdzie eszcze normalnie!!!”
Tym, co rzóndzó naszó Gminó życza, by dali gospodaroweli jak mogo najlepsi, aby nasze kaliskowe ludziska łod syrca mogli klepać jak katarynka: wszańdzie dobrze, ale dóma najlepsi”.
Tedy życza każdamu dobrygo zdrowia, bo to jezdaj dar nad dary!!!!
Kaliska, 27 maja 2020 Elżbieta Pasterska
